Sinds 2015 nodigt Meijburg als partner van Unseen Amsterdam, exposerende fotografen tijdens de beurs al uit om een voorstel in te dienen voor de Meijburg Art Commission. Met dit projectfonds krijgt de winnaar de kans om een werk te ontwikkelen voor Meijburg haar bedrijfscollectie. Tijdens Unseen 2017 werd Pasi Orrensalo uit vijf inzendingen verkozen tot winnaar waarna hij zijn ingezonden werk mocht realiseren. In 2018 werd het werk onthuld op het hoofdkantoor van Meijburg. In dit interview lees je waarom zijn werk zo bijzonder is en hoe hij de geschiedenis van Meijburg op interessante wijze wist te verweven in het resulterende kunstwerk.
Hoewel het werk van de Finse fotograaf Pasi Orrensalo getekend wordt door een zekere luchtigheid en humor startte hij tien jaar geleden met fotograferen vanwege een buitengewoon emotionele gebeurtenis: zijn dochter werd te vroeg geboren. Ze woog slechts één kilo en haar kwetsbaarheid en zijn gemoed tijdens deze periode boden Orrensalo een nieuw perspectief, dat hij tot uiting bracht in fotografie. Hij rondde een studie af aan het Institute of Visual Communication in het zuidwesten van Finland en in 2016 bracht hij zijn eerste boek uit. Het werk van Orrensalo is direct te herkennen en wordt meestal gekenmerkt door afval dat door een hemelblauwe lucht zweeft: volledig gedecontextualiseerd en haast esthetisch. Matrassen, autobanden, speelgoed, wasmachines, maar ook auto’s die betrokken zijn geweest bij een ongeluk. De fotograaf nodigt ons uit om op een andere manier naar afval te kijken, om de schoonheid te zien en te raden naar de persoonlijke geschiedenissen die schuilen achter het afval. Orrensalo: ”Ik realiseerde me dat het niet alleen afval is, het is ook een reeks aan verhalen. Voor mij zit er schoonheid en emotie in alles dat ons omringd, en vooral in dat wat we afstoten. Elk object heeft zijn eigen intrinsieke schoonheid, gecreëerd tijdens zijn leven, maar ook door de relatie die het had met zijn eigenaar. Elk object heeft een verhaal te vertellen. Voor mij is een schroothoop de ultieme bibliotheek."
Orrensalo raakte geïnspireerd toen hij in 2014 langs een vuilnisbelt reed in de buurt van zijn huis in Espoo, een buitenwijk van Helsinki. In een spontane opwelling vroeg hij een medewerker om enkele objecten door de lucht te slingeren met een hijskraan. Orrensalo pakte zijn Niko D810 en legde de objecten vast die 45 meter in de lucht gegooid werden en vervolgens met een harde knal op de grond terecht kwamen. In de periode die volgde deed de fotograaf veel onderzoek naar hoe hij de vlucht door de lucht kon beïnvloeden, rekening houdend met zwaartekracht en de meest ideale licht- en windomstandigheden. Toch kan hij maar deels invloed uitoefenen op het resultaat, waardoor het eindbeeld altijd een element van toeval bevat.
Orrensalo: “Voor de Meijburg Art Commission wilde ik een werk maken dat een sterke band had met het bedrijf en haar medewerkers. Ik vroeg medewerkers om zoveel mogelijk kantoorgerelateerde voorwerpen te verzamelen. Objecten die ze jarenlang hebben gebruikt, waaronder papier, boeken, handleidingen, printers en scanners. Voorwerpen die op de schroothoop zouden zijn beland. Het doel was om het verhaal te vertellen achter de evolutie van kantoorwerk: van papier naar digitaal. Tegelijkertijd wilde ik ook de geschiedenis van Meijburgvertellen aan de hand van dagelijkse kantoorartikelen, wetboeken en bedrijfsdocumenten. Door die te lanceren in de lucht ontstaat er een feestelijke en positieve manier om afscheid te nemen van het oude en tegelijkertijd de toekomst te verwelkomen.”
De jury, bestaande uit Bill Hunt (fotografieverzamelaar en curator uit New York), lady Susan Bright (curator en schrijfster) en Wilbert Kannekens (bestuursvoorzitter KPMG Meijburg & Co), was unaniem enthousiast over het voorstel van Orrensalo. Het juryrapport stelde dat “de jury grote bewondering had voor de unieke relatie met het kantoor die was verwerkt in het voorstel. Daarnaast komt fotografie heel sterk naar voren en was het voorstel heel concreet en helder. Het is het soort voorstel waarbij geldt: hoe langer je ernaar kijkt, hoe meer je ervan gaat houden.” Orrensalo kijkt met veel plezier terug op het project: "Het gaf me dat wat ik nodig had om mijn nieuwe projecten en dromen uit te voeren.”
Het werk van Orrensalo laat ons dieper nadenken over de reis die afval maakt, want hoewel wij de vuilnisbelt vaak als eindstation beschouwen - het is immers niet meer ons probleem - signaleert het voor het afval zelf vooral een nieuwe fase. In het beste geval wordt het materiaal gerecycled, in het slechtste geval begint het product aan een langdurig afbraakproces dat, in het geval van een colablikje, zo’n 200 jaar kan duren. Toch gaat het project meer over de verhalen achter ons afval dan over roekeloze consumptie. Orrensalo: “Het afval vertegenwoordigt sporen van ons leven: verhalen over liefde, woede, wrok, verlies. Belangrijke momenten in het leven van mensen of korte momenten van interactie. Deze ‘rotzooi’ hoorde bij iemand, er is mee gespeeld, mee gewerkt, of het was onderdeel van een vakantie. Het is de oorzaak van - of een getuige van - verdriet of vreugde, snel weggegooid of jarenlang gekoesterd. Zoveel geschiedenis blijft duidelijk zichtbaar in het afval. Geuren, vingerafdrukken, namen, slijtage. Als je naar een afgedankt voorwerp kijkt, zie je meer dan het object zelf: waar het in een kamer stond, of het regelmatig werd schoongemaakt. Vlekken, brandplekken van sigaretten of krassen verwijzen allemaal naar een verleden en een verborgen verhaal. Ze herinneren ons eraan dat er leven schuilt - en blijft bestaan - achter afval. De verlaten auto van een gezin, gevuld met de herinneringen aan een zomerse roadtrip, wordt de grondstof voor een nieuwe auto. Het verhaal gaat gewoon verder in een andere vorm, het groeit en vermenigvuldigt zich en gaat door met leven. De huidige staat is slechts tijdelijk. Er ging veel aan vooraf en er zal nog veel volgen.”
