Update wetsvoorstel Wet werkelijk rendement box 3
Op vrijdag 24 januari 2025 heeft de staatssecretaris van Financiën Van Oostenbruggen een brief naar de Tweede Kamer gestuurd over de stand van zaken met betrekking tot het toekomstige box 3-stelsel. De slotsom is dat het kabinet de voorgestelde Wet werkelijk rendement box 3 als beste optie ziet. De Wet werkelijk rendement box 3 zou per 1 januari 2028 in werking moeten kunnen treden.
Aanleiding brief staatssecretaris
Het huidige forfaitaire stelsel in box 3 is juridisch onhoudbaar geworden na uitspraken van de Hoge Raad. In de periode 2022-2024 is daarom het wetsvoorstel Wet werkelijk rendement box 3 uitgewerkt, geconsulteerd, aangepast en ter advisering aan de Raad van State voorgelegd. Dit nieuwe, voorgestelde box 3-stelsel moet het werkelijke rendement gaan belasten, bestaande uit direct rendement (zoals rente, huur en dividend) en indirect rendement (zoals waardeontwikkeling van aandelen). De waardeontwikkeling wordt in principe jaarlijks belast met een vermogensaanwasbelasting. Voor onroerende zaken en aandelen in start-ups wordt echter gewerkt met een vermogenswinstbelasting. De waardeontwikkeling wordt dan niet jaarlijks belast maar aan het einde van de bezitsduur, bijvoorbeeld bij verkoop.
Raad van State
De Raad van State heeft een aantal bezwaren bij het voorstel, met name op het gebied van complexiteit en uitvoering. In zijn advies heeft de Raad van State daarom verschillende alternatieve denkrichtingen voor het nieuwe box 3-stelsel aangedragen, zoals een forfaitaire heffing met tegenbewijsregeling, een volledige vermogenswinstbelasting en een brede vermogensbelasting.
Reactie kabinet
Het kabinet heeft de aangedragen alternatieven bekeken, maar vindt dat deze allemaal belangrijke nadelen hebben. Ze bieden geen betere balans tussen de verschillende, onvermijdelijke dilemma’s die samenhangen met het nieuwe box 3-stelsel dan de Wet werkelijk rendement box 3. Het kabinet beschouwt het systeem zoals opgenomen in de Wet werkelijk rendement box 3 dan ook nog steeds als de beste optie, ondanks dat dit een toename van complexiteit voor de burger betekent en een grote impact heeft op de uitvoeringsprocessen en ICT van de Belastingdienst. De beoogde inwerkingtredingsdatum van de Wet werkelijk rendement box 3 is 1 januari 2028. Deze datum kan alleen worden gehaald als het wetsvoorstel uiterlijk op 15 maart 2026 door de Tweede Kamer wordt aangenomen.
Het kabinet zal later uitgebreid reageren op alle opmerkingen van de Raad van State.
Commentaar KPMG Meijburg & Co
Het is goed dat het kabinet serieus werk maakt van de noodzakelijke hervorming van box 3 en daarbij vasthoudt aan een belastingheffing op het werkelijke rendement. Er is een grote maatschappelijke en politieke wens om in box 3 het werkelijke rendement te belasten. Uiteindelijk is het onder meer aan de Tweede Kamer om het voorstel te beoordelen. Indien tijdens de parlementaire behandeling van het wetsvoorstel tot ingrijpende veranderingen wordt besloten, bestaat het gevaar dat de beoogde inwerkingtreding van 1 januari 2028 ook niet wordt behaald. Problematisch daarbij is dat er in 2028 nagenoeg geen ruimte zal zijn voor het realiseren van andere aanpassingen in de inkomstenbelasting, omdat een deel van de aanpassingen van de geautomatiseerde systemen in 2028 gerealiseerd zal moeten worden. Ingrijpende veranderingen kunnen de beoogde inwerkingtreding van 1 januari 2028 dus nog verder doen opschuiven dan 1 januari 2029. Daarnaast is de vraag welk box 3-systeem in de tussenliggende periode wordt gehanteerd.
Wij zijn overigens benieuwd hoe het kabinet is omgegaan met de andere, meer inhoudelijke opmerkingen van de Raad van State met betrekking tot de Wet werkelijk rendement box 3. De definitieve wetsvoorstelteksten en het nader rapport zijn echter nog niet beschikbaar. Vanzelfsprekend komen wij met een update als deze gepubliceerd zijn.
Indien u in de tussentijd meer wilt weten over het huidige box 3 of het nieuwe box 3-systeem, dan kunt u contact opnemen met ons of met uw gebruikelijke Meijburgadviseur.
