Het huidige belastingstelsel voor indirecte belastingen smoort de internationale ambities van veelbelovende startups en scale-ups in de kiem. Zij moeten zich volgens lokale wet- en regelgeving namelijk registreren in landen waar ze zaken doen met particulieren en bedrijven. Daarnaast moeten zij zich conformeren aan allerlei nieuwe technologisch gedreven verplichtingen met betrekking tot de btw-stromen. Deze verplichtingen zijn niet geharmoniseerd en kostbaar. Voor bedrijven in de digitale economie geldt bijna per definitie dat ze met deze verplichtingen te maken krijgen. Zeker bij dienstverlening via internet of apps. Voldoen aan deze verplichtingen kost zo duizenden euro’s per jaar. Om internationaal en digitaal ondernemerschap niet de kop in te drukken, is een oplossing nodig. En die komt volgens Max van de Ven, partner van KPMG Meijburg & Co, niet vanuit het bedrijfsleven.
Technologiebedrijven hanteren vaak nieuwe businessmodellen die gericht zijn op schaalbaarheid en wereldwijd zaken doen. Door het wereldwijde succes van de indirecte belastingen, zoals btw en andere vergelijkbare heffingen op omzet, willen lokale overheden een stuk van de taart en zijn deze bedrijven vaak verplicht btw te voldoen in alle landen waar ze afnemers (vooral particuliere klanten) hebben. Voor startups en scale-ups brengt dit belangrijke vragen met zich mee. Heb ik lokale verplichtingen? Kan ik internationaal zaken blijven doen en me tegelijkertijd aan alle fiscale verplichtingen houden? Dit blijkt in de praktijk geen sinecure.
Eerst (duur) registreren, dan internationaal opereren
De digitale economie maakt het - op het eerste gezicht – voor alle ondernemers eenvoudig mogelijk om op internationaal niveau te opereren. Je hebt immers geen fysieke locatie nodig om in een ander land zaken te doen. Een website is voldoende. Toch ligt het iets complexer. Bedrijven moeten zich namelijk aan de lokale btw-regels houden. Doen ze dat niet, dan zijn ze strikt genomen aan het frauderen. Online opererende bedrijven moeten zich vaak registeren voor de btw in landen waar ze afnemers (klanten) hebben. Deze registratiekosten kunnen oplopen tot duizenden euro’s per jaar, per land. Dat kan dus behoorlijk in de papieren lopen.
Leve de digitalisering! Of toch niet…?
Er is een duidelijke trend zichtbaar die inhoudt dat landen steeds vaker technologische oplossingen inzetten voor het vereenvoudigen van het inningsproces voor de btw. Binnen de EU bijvoorbeeld introduceren veel landen onder gelijke benaming (SAF-T) totaal verschillende systemen om te communiceren met de overheid op het gebied van btw. Daarnaast introduceren landen (bijvoorbeeld Italië) op eigen houtje verplichte real-time invoicing interfaces, die ook weer totaal verschillend zijn per land. In veel gevallen is zaken doen niet mogelijk, voordat de bestaande systemen van de startups en scale-ups zijn aangepast om te kunnen werken met de verplichte elektronische facturatie. Veel vaker moet de technologische ondersteuning worden ingekocht bij derden. Er zijn ook landen (bijvoorbeeld Spanje) die een verregaande realtime reporting vereisen waarvoor specifieke technologische oplossingen noodzakelijk zijn. Ten slotte zijn er landen (bijvoorbeeld Polen) die starten met initiatieven op het gebied van zogenoemde verplichte split payment waarbij btw al bij de betaling wordt afgesplitst van de omzet voor de ondernemer. Ook hierbij geldt dat eenduidigheid ver te zoeken is.
Startups en scale-ups zijn wet -en regelgeving niet de baas
De praktische uitwerking van de fiscale regels vormen dus een behoorlijke bottleneck voor startups en scale-ups met internationale ambities. Vaak beseffen de startups en scale-ups dat niet of (veel) te laat waardoor grote fiscale risico’s kunnen ontstaan. De grote techbedrijven zijn veel beter in staat om met gewijzigde en nieuwe regels om te gaan. Dit komt vooral door de aanwezige kennis en financiële armslag. Het niet voldoen aan lokale btw-regelgeving heeft overigens vaak tot gevolg dat producten en diensten goedkoper worden. Dat wil zeggen zonder btw worden aangeboden, waardoor startups en scale-ups het – enigszins paradoxale – idee krijgen erg succesvol te zijn in een bepaalde markt. Dat komt omdat ze simpelweg goedkoper zijn dan de lokale concurrent door het btw-verschil en dit blijkt vaak vele jaren later als de belastingdienst de startup of scale-up op de radar krijgt.
Toch is het juist voor deze startups en scale-ups moeilijk om aan de diversiteit van regels te voldoen. De kosten om zaken te doen zijn hoog en zouden de wereldwijde ambities van de startups en scale-ups wel eens de das om kunnen doen. De OESO (Organisatie voor Economische Ontwikkeling en Samenwerking) geeft hen wel instrumenten mee. Die zouden het internationaal voldoen aan btw-regels moeten vereenvoudigen. De praktijk wijst echter uit dat dat niet voldoende is.
De wet geldt voor iedereen, ook voor die ene sympathieke startup
Het gevolg is dat ondernemers onbewust en bewust de lokale btw-regels negeren. Simpelweg omdat het onbekend, te ingewikkeld en te kostbaar is. In Nederland treedt de overheid hier nog niet heel hard tegen op. Maar wat niet is kan nog komen. Bijvoorbeeld in Italië heb je al snel de belastingdienst of zelfs de politie aan je bureau staan als je je als onderneming niet aan de regels houdt. Wereldwijd worden allerlei manieren gevonden om startups en scale-ups te dwingen zich lokaal te melden voor het voldoen van btw. Bijvoorbeeld door extreem hoge boetes in het vooruitzicht te stellen als ze zich niet vrijwillig melden. Daar word je als bestuurder/ondernemer van zo’n startup of scale-up natuurlijk niet blij van. Zorg er dus altijd voor dat waar je ook opereert, je onderneming voldoet aan alle wet- en regelgeving om problemen in de toekomst te voorkomen.
Elk bedrijf moet zich aan de regels houden. Ook als dit voor startups en scale-ups betekent dat zij zich in een tiental landen moeten registreren voor de btw om op internationaal niveau mee te mogen spelen. In Nederland wordt nog te vaak gedacht dat het zo’n vaart wel niet zal lopen. Dat dit steeds vaker een misvatting betreft, blijkt wel uit de toenemende multilaterale btw-audits. De wet geldt voor iedereen.
‘Bend or break’ eindigt voor ondernemers vaak in ‘break’
De innovatieve maatregelen die overheden nemen om hun btw-kassier – de ondernemer – goed te laten functioneren, zijn op zichzelf aan te moedigen. Het zijn de eerste stappen richting een moderner en technologischer gedreven systeem om btw door ondernemers te laten collecteren en te laten voldoen. Daarnaast kunnen ondernemers dan steeds meer digitaal communiceren met de overheid. En krijgt de overheid meer grip op betaalstromen, met als doel fraude uit te bannen en staatsinkomsten te beschermen.
De unilaterale initiatieven op het gebied van split payment, realtime reporting, SAF-T en verplicht elektronisch factureren via een interface met de overheid beperken wellicht nu al fraude. Maar de prijs van al deze innovatiedriften wordt betaald door de ondernemers zelf. Dat is niet fair. In veel gevallen is het bend or break. Voor startups en scale ups is dat steeds vaker ‘break’. Dit komt vooral door het gebrek aan een geharmoniseerde technologische aanpak en technologische agenda van overheden gezamenlijk. Aanpassen aan de specifieke initiatieven voor ieder land brengt hoge kosten met zich mee. Het is dan ook zaak voor overheden, te beginnen in Europa, om zo snel mogelijk afspraken te maken over de standaarden en de geleidelijke vanuit de EU gereguleerde toepassing van technologie in de btw, zodat harmonisatie op dit vlak plaatsvindt. Gebeurt dat niet, dan worden de kosten nog veel hoger dan nu en worden deze afgewenteld op de ondernemers. Dit draagt in de digitale economie bij aan verdere afvlakking en terugloop van aanbieders in bepaalde landen, aangezien de startups en scale-ups het simpelweg niet meer kunnen opbrengen om de landsgrenzen te passeren om de concurrentie aan te gaan. De grote techbedrijven zijn in dat opzicht aan de winnende hand. Leuker kunnen we het dus niet maken, wel makkelijker.
Informatie
Meer weten over wat de gevolgen van bovenstaande ontwikkelingen voor uw business kunnen zijn? Neem gerust contact op met Max van de Ven of uw contactpersoon binnen KPMG Meijburg & Co. Of wenst u liever dat wij geheel vrijblijvend met u contact opnemen? U kunt dan uw contactgegevens naar ons mailen via deze link.
