HvJ in World Comm Trading: na achteraf ontvangen korting altijd herziening van de aftrek van btw

Op 28 mei 2020 heeft het Hof van Justitie van de Europese Unie (‘HvJ’) arrest gewezen in de zaak World Comm Trading (C-684/18). In deze zaak gaat het HvJ in op de btw-gevolgen voor ondernemers die prijsverminderingen ontvangen (bijvoorbeeld ingeval van kwantumkortingen of geannuleerde verkopen). Het HvJ oordeelt dat een prijsvermindering leidt tot herziening van de aftrek van btw van de ontvanger, zelfs indien een (credit)factuur ontbreekt waarin is gespecifieerd op welke leveringen de korting betrekking heeft. Voor de herziening van de aftrek van btw doet het er tevens niet toe dat een leverancier geen juiste (credit)factuur meer kan uitreiken omdat zij haar activiteiten heeft gestaakt.

1. Achtergrond en rechtsvraag

World Comm Trading is een Roemenië gevestigde onderneming die onder meer betrokken is bij de verkoop van mobiele telefoons. Op 1 april 2004 sluit zij een distributieovereenkomst met het Finse Nokia. Nokia leverde op grond van deze overeenkomst mobiele telefoons aan World Comm Trading vanuit zowel Finland, Duitsland en Hongarije. Nokia reikte voor deze intracommunautaire leveringen van de telefoons facturen uit met gebruik van haar respectievelijk Finse, Duitse en Hongaarse btw-nummer. World Comm Trading gaf deze leveringen als intracommunautaire verwerving aan in haar btw-aangiften en bracht de berekende btw over die verwervingen in dezelfde aangiften als voorbelasting in aftrek. Nokia gebruikte voor de lokale leveringen in Roemenië haar Roemeense btw-nummer en bracht Roemeense btw aan World Comm Trading in rekening.

Nokia kende per kwartaal een kwantumkorting toe aan World Comm Trading als een bepaald aantal mobiele telefoons werd afgenomen. Voor deze kortingen stuurde Nokia één enkele factuur met een negatief bedrag. Op deze facturen werd enkel het Finse btw-nummer van Nokia vermeldt, zelfs als een deel van de producten waarvoor korting werd verleend in Roemenië waren geleverd.

In 2014 heeft de Roemeense belastingdienst vastgesteld dat World Comm Trading de korting onjuist had verwerkt in haar btw-aangiften door geen onderscheid te maken tussen de kortingen voor binnenlandse en intracommunautaire leveringen. Omdat World Comm Trading handelde alsof de kortingen geheel op intracommunautaire levering zagen, werden de correcties voor het afgedragen bedrag en het in aftrek genomen bedrag als verlegde btw in dezelfde btw-aangifte van World Comm Trading verwerkt (in tegenstelling tot een teruggave aan Nokia en een betaling van World Comm Trading). Als reactie hierop wil de Roemeense belastingdienst de btw-aftrek weigeren voor de kortingen die betrekking hebben op de lokale Roemeense leveringen alsmede boetes en rente in rekening brengen.

Volgens World Comm Trading stelt de Roemeense fiscus zich buitensporig formalistisch op door te eisen dat de binnenlandse kortingen apart worden geboekt. Naar mening van de onderneming wordt de schatkist niet benadeeld door de wijze waarop zij de korting van Nokia boekhoudkundig heeft verwerkt. Bovendien is Nokia niet meer actief in Roemenië en kan zij niet langer facturen uitreiken met gebruik van een Roemeens btw-nummer voor de kortingen ten aanzien van de binnenlandse leveringen.

World Comm Trading zou zijn aftrek moeten herzien (en het verschil aan btw terugbetalen), terwijl Nokia geen terugbetaling meer kan krijgen van de door haar te veel afgedragen btw. De Roemeense rechter vraagt zich daarom af of World Comm Trading tot deze terugbetaling kan worden verplicht mede op basis van het neutraliteitsbeginsel en het evenredigheidsbeginsel.

2. Arrest HvJ

Het HvJ overweegt onder verwijzing naar zijn arrest Kreissparkasse Wiedenbrück (C-186/15) dat een herziening van de btw-aftrek noodzakelijk is als een van de factoren op basis waarvan het aftrekbare btw-bedrag wordt bepaald wijzigt (bijvoorbeeld de ontvangen vergoeding wijzigt door het verlenen van een korting). Het uiteindelijk aftrekbare btw-bedrag moet overeenkomen met het bedrag dat aftrekbaar zou zijn als vooraf reeds met de korting rekening was gehouden. Op basis hiervan is World Comm Trading gehouden haar btw-aftrek te herzien.

Het HvJ redeneert verder dat het niet relevant is dat World Comm Trading geen afzonderlijke facturen heeft ontvangen voor de kortingen die onderscheid maken tussen binnenlandse en intracommunautaire leveringen. World Comm Trading is ook bij het ontbreken van een dergelijke factuur verplicht om dit eerder genoemde onderscheid in zijn btw-aangiften te maken. Hierop voortbordurend merkt het HvJ op dat een herziening van de aftrekbare btw ook moet plaatsvinden ongeacht of de leverancier terugbetaling van de te veel afgedragen btw kan vorderen. Onder verwijzing naar zijn arrest FIRIN (C-107/13) heeft dit geen invloed op het recht van een belastingdienst om terugbetaling van deze te veel afgetrokken btw te krijgen.

3. Impact op de Nederlandse praktijk

De uitspraak van het HvJ bevestigt dat bij prijsverminderingen zoals kwantumkortingen een correctie van de initiële btw-aftrek moet plaatsvinden, ongeacht of hier ook een terugbetaling van de afgedragen btw tegenover staat.

Uit het arrest World Comm Trading volgt dat het belangrijk is om prijsverminderingen secuur uit te voeren en (credit)facturen uit te reiken die overeenkomen met de werkelijke situatie zodat de afnemer zijn btw-aftrek op een juiste en eenvoudige manier kan herzien. Het arrest onderstreept het belang dat in (credit)facturen die op prijsverminderingen betrekkingen hebben aangegeven wordt op welke onderliggende prestaties zij betrekking hebben. Hierbij is het dus ook van belang dat bij de juridische vastlegging over de (kwantum)kortingen goed wordt nagedacht over de btw-gevolgen. Ook een juiste inrichting van het ERP-systeem is hierbij van belang.

Het is goed voor te stellen dat door de huidige coronacrisis vraaguitval optreedt. Hierdoor kunnen mogelijk aankopen geheel dan wel gedeeltelijk worden geannuleerd. Ook in deze gevallen is het belangrijk om de btw-aftrek te herzien als hiervoor een prijsvermindering wordt verleend. Denk hierbij goed na over de btw-gevolgen en zorg dat deze tijdig met de andere contractspartijen zijn afgestemd zodat geen misverstanden ontstaan waardoor btw uiteindelijk een kostenpost blijkt terwijl dat niet nodig zou moeten zijn.

Uiteraard helpen de adviseurs van de Indirect Tax-groep van Meijburg & Co u graag bij het in kaart brengen van de gevolgen van het arrest in de zaak World Comm Trading. Neemt u gerust contact op met een van hen of met uw gebruikelijke adviseur.