Door maatschap medisch specialisten aan ziekenhuis verrichte managementdiensten vrijgesteld van btw

Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden heeft zich onlangs uitgelaten over een in de praktijk veelvoorkomende discussie, namelijk de btw-behandeling van managementdiensten die een maatschap van medisch specialisten (hierna: MSB) voor een ziekenhuis verricht. Het gerechtshof oordeelde dat de betreffende managementdiensten vrijgesteld zijn van de heffing van btw.

Feiten en omstandigheden

Het MSB heeft een samenwerkingsovereenkomst gesloten met een ziekenhuis. Op basis daarvan verzorgen medisch specialisten voor het ziekenhuis de specialismen cardiologie, plastische chirurgie, dermatologie, gynaecologie, anesthesiologie, urologie, radiologie en oogheelkunde. Ieder specialisme heeft een eigen vakgroep met een eigen voorzitter. De voorzitters van de vakgroepen verrichten managementdiensten voor het ziekenhuis. Deze diensten nemen ongeveer 10% van de arbeidstijd van de vakgroepvoorzitters in beslag en bestaan uit het coördineren en organiseren van de zorgdiensten binnen het eigen specialisme. De managementdiensten omvatten onder meer: periodieke overleggen met de bedrijfsleiders (functionarissen in dienst van het ziekenhuis) over apparatuur en planning, overleg met collega’s van eigen en andere vakgroepen, dagelijks overleg met teamleiders over patiënten, drie maal per jaar overleg met de raad van bestuur en de bedrijfsleiders over zorggerelateerde zaken, periodiek overleg met de apotheek, het voorbereiden en begeleiden van kwaliteitsvisitatie en een jaarlijks functioneringsgesprek met de medisch specialisten. Het MSB had over deze managementdiensten (het betrof het jaar 2016) geen btw berekend, waarna de Belastingdienst haar een naheffingsaanslag heeft opgelegd.

In geschil is of deze managementdiensten onderdeel uitmaken van de door de maatschap verrichte medisch-specialistische diensten en als gevolg daarvan zijn vrijgesteld van btw-heffing.  

Oordeel gerechtshof

Volgens Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden volgt uit de feiten van de zaak dat de managementdiensten niet zelfstandig zijn, maar als bijkomende prestaties bij de medisch-specialistische diensten moeten worden beschouwd. Zij vloeien volgens het hof namelijk voort uit de medisch-specialistische diensten en hangen daarmee nauw samen. De uitsplitsing van de managementdiensten vindt alleen plaats om inzicht te krijgen in de opbouw van de totale vergoeding die de maatschap van het ziekenhuis ontvangt. De medische diensten en de managementdiensten worden als eenzelfde prestatie aangemerkt, waarbij de managementdiensten opgaan in de hoofdprestatie, bestaande uit de medisch-specialistische diensten. Als gevolg daarvan zijn ook de managementdiensten van btw vrijgesteld. Hiermee bevestigt het gerechtshof de eerdere uitspraak van Rechtbank Noord-Nederland.

Gevolgen voor de praktijk

Het oordeel van het gerechtshof is van belang voor ziekenhuizen die samenwerken met een MSB. Gelet op het zeer beperkte btw-aftrekrecht van zorginstellingen, werkt de btw op de managementdiensten kostenverhogend. Bovendien kan de uitspraak tevens gevolgen hebben voor de btw-kwalificatie van andere diensten tussen ziekenhuis en MSB.

Wij adviseren u na te gaan of het MSB op dit moment btw in rekening brengt over de aan het ziekenhuis verrichte (management)diensten. Daarnaast raden wij u aan te onderzoeken welke afspraken partijen hierover in de samenwerkingsovereenkomst hebben gemaakt. Indien en voor zover btw is voldaan voor dergelijke managementdiensten, is het raadzaam de rechten van het MSB veilig te stellen. Graag bespreken wij welke handelswijze in uw situatie optimaal is.

Update september 2022:

GEEN CASSATIE AANGETEKEND: MEDISCHE MANAGEMENTDIENSTEN VRIJGESTELD VAN BTW-HEFFING

Op 12 juli berichtten wij u over de uitspraak van het Gerechtshof Arnhem – Leeuwarden met betrekking tot de btw-vrijstelling van medische managementdiensten.

Inmiddels is duidelijk geworden dat geen cassatie is aangetekend in deze casus, zodat het oordeel van het Gerechtshof Arnhem – Leeuwarden nu onherroepelijk vaststaat en de betreffende managementdiensten zijn vrijgesteld van btw-heffing.  

Zoals ook in het eerdere bericht is aangegeven, raden wij ziekenhuizen en MSB’s aan nadere afspraken te maken over de btw-gevolgen van de medisch managementdienstverlening, teneinde btw op deze diensten te kunnen besparen.

Uiteraard zijn wij graag bereid u hierbij behulpzaam te zijn en u nader te adviseren. Neem gerust contact op met een van onze specialisten.