Derde en vierde openstelling Tegemoetkoming Vaste Lasten (TVL)

Eind mei 2020 kondigde het kabinet de Tegemoetkoming Vaste Lasten mkb (TVL) aan als onderdeel van Noodpakket 2.0. Met het Steun- en herstelpakket voor economie en arbeidsmarkt (Noodpakket 3.0) werd de regeling verlengd met drie tijdvakken van drie maanden (aflopend per 1 juli 2021). Daarna is deze ‘verlengde TVL’ meerdere malen aangepast en uitgebreid. De meest recente wijziging dateert van 6 mei 2021 (gepubliceerd op 7 mei 2021). Hierdoor kunnen nu ook niet-mkb-ondernemingen (hierna: grote ondernemingen) de TVL aanvragen met een maximumsubsidiebedrag van € 600.000, dat voor grote ondernemingen in de detailhandel nog kan worden verhoogd met een opslag van maximaal € 300.000. Hierna gaan wij nader in op de derde (eerste kwartaal 2021) en vierde openstelling (tweede kwartaal 2021).

1. Hoofdlijnen

Bijna alle ondernemingen die direct of indirect door de overheidsmaatregelen ter bestrijding van het coronavirus zijn geraakt kunnen onder de derde en vierde openstelling van de TVL een tegemoetkoming voor de vaste lasten krijgen. Die tegemoetkoming bedraagt 85% (derde openstelling) of 100% (vierde openstelling) van de vaste lasten van een onderneming. De maximale subsidie bedraagt per driemaandse subsidieperiode, afhankelijk van de grootte van de onderneming, € 550.000 (mkb) of € 600.000 (grote ondernemingen). Ondernemers uit de detailhandel, reisbranche en land- en tuinbouw hebben in ieder geval onder de derde openstelling bovendien recht op een extra subsidie, vormgegeven door middel van een opslag op het vastelastenpercentage (zie paragraaf 6 hierna).

2. Voorwaarden

De voorwaarden van de TVL onder de derde en vierde openstelling zijn in grote lijnen de volgende:

• De onderneming stond op 15 maart 2020 in het Handelsregister ingeschreven onder een van de aangewezen SBI-codes – met de hoofdactiviteit en/of met (een van) de nevenactiviteit(en).
• De onderneming heeft ten minste één vestiging in Nederland (tenzij het een ambulante onderneming is).
• Minimaal één vestiging van de onderneming heeft een ander adres dan het privéadres van de eigenaar/eigenaren, tenzij de vestiging losstaat van de privéwoning en een eigen opgang of toegang heeft. Deze vestigingseis geldt niet voor ambulante ondernemingen en horecaondernemingen met een horecagelegenheid.
• Het omzetverlies van de onderneming bedraagt ten minste 30% per kwartaal (zie paragraaf 3 hierna).
• De onderneming heeft, zoals op grond van de regeling bij benadering wordt bepaald, minimaal € 1.500 aan vaste lasten (zie paragraaf 4 hierna).
• De onderneming is niet failliet en heeft op 31 december 2019 of daarna geen uitstel van betaling aangevraagd bij de rechtbank.
• Indien het geschatte en/of definitieve subsidiebedrag € 125.000 of meer bedraagt, moet de onderneming bij de aanvraag (alleen voor grote ondernemingen), respectievelijk de vaststelling een accountantsproduct inleveren.

Grote ondernemingen

Als grote onderneming kwalificeert: een onderneming met 250 werknemers of meer en/of een netto-omzet van meer dan € 50 miljoen en een balanstotaal van meer dan € 43 miljoen. Omdat wordt aangesloten bij de Europese mkb-definitie, moeten ook de cijfers van zogeheten ‘verbonden ondernemingen’ en/of ‘partnerondernemingen’ worden meegenomen, waarbij onderlinge omzet moet worden geëlimineerd. Voor meer informatie, zie deze toets. Grote ondernemingen dienen voorts de volgende punten in acht te nemen:

• Een grote onderneming kan voor de toepassing van de TVL bestaan uit meerdere afzonderlijke verbonden Nederlandse bedrijfsonderdelen (een groep) met eigen inschrijvingen in het Handelsregister.
  
  - Twee of meer ondernemingen binnen Nederland zijn met elkaar verbonden (en vormen voor de TVL dus één onderneming) indien zij ten minste een van onderstaande banden met elkaar onderhouden:
  a) Een onderneming heeft de meerderheid van de stemrechten van de aandeelhouders of vennoten van een andere onderneming.
  b) Een onderneming heeft het recht de meerderheid van de leden van het bestuurs-, leidinggevend of toezichthoudend orgaan van een andere onderneming te benoemen of te ontslaan.
  c) Een onderneming heeft het recht een overheersende invloed op een andere onderneming uit te oefenen op grond van een met die onderneming gesloten overeenkomst of een bepaling in de statuten van laatstgenoemde onderneming.
  d) Een onderneming die aandeelhouder of vennoot is van een andere onderneming heeft op grond van een met andere aandeelhouders of vennoten van die andere onderneming gesloten overeenkomst als enige zeggenschap over de meerderheid van de stemrechten van de aandeelhouders of vennoten van laatstgenoemde onderneming.
  
  - Ondernemingen die via een of meer andere ondernemingen een van onder a) tot en met d) bedoelde banden onderhouden worden ook als een onderneming beschouwd.
  
  - In het algemeen geldt dat indien sprake is van een groep in de zin van artikel 2:24b Burgerlijke Wetboek, ook sprake zal zijn van een van bovenstaande banden, waardoor de Nederlandse bedrijfsonderdelen van zo’n groep als één onderneming voor de TVL worden beschouwd.
  
  - Rechtspersonen die onderdeel uitmaken van dezelfde ‘fiscale eenheid btw’ zullen voor TVL-doeleinden in ieder geval als een groep worden beschouwd (de groep kan wel groter worden als gevolg van het onderhouden van een van de bovenstaande banden).
   
• Een grote onderneming kan per openstelling maar één aanvraag indienen.
   
• De afzonderlijke bedrijfsonderdelen van een groep mogen dus niet apart de TVL aanvragen, maar één bedrijfsonderdeel doet de TVL-aanvraag voor de gehele groep. Dit moet een bedrijfsonderdeel zijn met op 15 maart 2020 een inschrijving in het Handelsregister die, afgemeten aan de omzet, overeenkomt met de hoofdactiviteit van de groep.

3. Bepaling van het omzetverlies

Algemeen

• Het omzetverlies wordt uitgedrukt in niet-afgeronde procenten en berekend aan de hand van de volgende formule: ((omzet in de referentieperiode – omzet in de subsidieperiode) / omzet in de referentieperiode) * 100%.
• Als uitgangspunt geldt dat het bedrag waarover aangifte voor de omzetbelasting (btw) wordt gedaan, wordt aangemerkt als omzet.

• Grote ondernemingen kunnen – indien van toepassing – de aangifte van de fiscale eenheid btw als startpunt gebruiken voor het bepalen van de omzet.
  - Is geen sprake van een fiscale eenheid btw, dan kan het gezamenlijke bedrag ten aanzien waarvan de Nederlandse verbonden ondernemingen van de groep btw-aangifte doen als startpunt worden gebruikt.
  - Onderlinge transacties en de omzet van ondernemingen die kwalificeren als een kredietinstelling of financiële instelling moeten worden geëlimineerd.

• Omzet behaald met prestaties die niet in de btw-aangifte worden gerapporteerd (zoals diensten die worden verricht aan ondernemers die buiten de EU zijn gevestigd, en vrijgestelde prestaties) telt mee. Deze omzet moet apart uit de administratie blijken.

Omzet in de referentieperiode (‘referentieomzet’)

• Voor de derde openstelling is de referentieomzet in principe gelijk aan de omzet over het eerste kalenderkwartaal van 2019.
• Voor de vierde openstelling is de referentieomzet in principe gelijk aan de omzet over het tweede kalenderkwartaal van 2019.
• Voor ondernemingen die, kort gezegd, niet beschikken over een (volwaardige) referentieomzet in de referentieperiode – bijvoorbeeld omdat zij of de groep pas na of gedurende deze periode voor het eerst stonden ingeschreven in het Handelsregister – geldt een aparte berekeningssystematiek.
• Voor ondernemingen die na 29 februari 2020 en uiterlijk op 15 maart 2020 voor het eerst stonden ingeschreven in het Handelsregister kan geen referentieomzet worden bepaald. Voor deze ondernemers geldt een aparte systematiek, zie paragraaf 5.

Omzet in de subsidieperiode

• Onder de derde en vierde openstelling is de omzet in de subsidieperiode gelijk aan de omzet in het eerste respectievelijk tweede kalenderkwartaal van 2021.

4. Omvang van de vaste lasten

De TVL wordt onder de derde en vierde openstelling alleen toegekend als de vaste lasten van de onderneming ten minste € 1.500 bedragen. Op grond van de regeling worden de vaste lasten bij benadering bepaald. Dit gebeurt door de referentieomzet te vermenigvuldigen met een voorgeschreven percentage. Dit percentage is afhankelijk van de sector van de ondernemer. Een overzicht is opgenomen in de bijlage bij de regeling.

5. Berekening, uitbetaling en aanvraag van de subsidie

Berekening

• De subsidie wordt als volgt berekend: referentieomzet * aandeel vaste lasten van de omzet (%) * omzetverlies (%) * 85% of 100%.
• Onder de derde openstelling geldt een vast subsidiepercentage van 85%. Onder de vierde openstelling wordt dit verhoogd naar 100%.
• De subsidie bedraagt per driemaandse subsidieperiode maximaal € 550.000 (mkb) of € 600.000 (grote onderneming).
• De subsidie bedraagt € 1.500 als uit de subsidieberekening een bedrag komt dat lager is dan € 1.500.
• Ondernemingen die na 29 februari 2020 voor het eerst stonden ingeschreven in het Handelsregister krijgen – mits zij aan de in de regeling gestelde voorwaarden voldoen en verklaren dat zij in de subsidieperiode ten minste € 1.500 vaste lasten verwachten – een vast subsidiebedrag van € 1.500.

Voorschot en vaststelling

• Na verlening van de subsidie zal een voorschot worden verstrekt van 80%.
• Voor 1 oktober 2021 moet de onderneming verzoeken om definitieve vaststelling van de subsidie op grond van de derde openstelling. Bij de vaststelling kan zowel sprake zijn van terugvordering als van nabetaling.

Aanvraag van de subsidie

• De TVL onder de derde openstelling kan door mkb-ondernemingen worden aangevraagd vanaf 15 februari 2021, 12.00 uur tot en met 18 mei 2021, 17.00 uur.
• De TVL onder de derde openstelling kan door grote ondernemingen worden aangevraagd vanaf 10 mei 2021, 12.00 uur tot 10 juni 2021, 17.00 uur.
• De TVL onder de vierde openstelling kan naar verwachting vanaf de tweede helft van mei 2021 worden aangevraagd.
• De aanvragen kunnen via de website van de RVO (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland) worden ingediend.

6. Bijzonderheden

Voor ondernemers in de detailhandel is onder de derde openstelling een eenmalige, aan de TVL gekoppelde extra subsidie beschikbaar gesteld: de Opslag Voorraad Gesloten Detailhandel (VGD). De VGD is een opslag van 21% op het vastelastenpercentage en wordt automatisch verleend wanneer de TVL wordt toegekend aan een onderneming op grond van een select aantal aangewezen SBI-codes. De VGD, die als integraal onderdeel van de TVL-subsidie wordt beschouwd, bedraagt maximaal € 300.000 en wordt als volgt bepaald: referentieomzet * omzetverlies (%) * 21% * 85% (oftewel: 17.85% van de omzetderving). Het minimumbedrag van de opslag is € 1.200.

Verruiming van de reikwijdte

Onder de derde en vierde openstelling geldt als hoofdregel dat ondernemingen op basis van hun geregistreerde hoofdactiviteit aanspraak maken op de TVL-subsidie. Dit brengt mee dat de subsidie wordt berekend aan de hand van het ‘aandeel vaste lasten van de omzet’ dat hoort bij die hoofdactiviteit (dus ook voor de omzet van de nevenactiviteiten).

Een uitzondering op de hoofdregel kan van toepassing zijn op ondernemingen die in het Handelsregister staan ingeschreven met als hoofdactiviteit ‘financiële holdings’, ‘beleggingsinstellingen met beperkte toetreding’ of ‘niet-financiële holdings’. Zij kunnen op basis van een geregistreerde nevenactiviteit ook in aanmerking komen voor de TVL wanneer die nevenactiviteit genoemd wordt in de bijlage bij de regeling. Ondernemingen die met een van de drie genoemde activiteiten als nevenactiviteit in het Handelsregister staan ingeschreven maar een geregistreerde hoofdactiviteit hebben die genoemd wordt in de bijlage bij de regeling, kunnen, onder voorwaarden, ook aanspraak maken op de TVL, maar dan op basis van de hoofdregel.

Hardheidsclausules

Naar aanleiding van enkele beroepszaken is besloten om in de TVL twee zogeheten gerichte hardheidsclausules op te nemen (zowel voor de derde als de vierde openstelling). Op grond van de hardheidsclausules wordt het voor een ondernemer mogelijk:

1. de TVL aan te vragen op basis van zijn werkelijke hoofdactiviteit; dan wel
2. een hogere subsidie te verkrijgen op basis van zijn werkelijke hoofdactiviteit,

ook indien deze afwijken van de beschrijving van de activiteiten in het Handelsregister op 15 maart 2020.

Reissector

Ondernemers uit de reisbranche komen onder de derde openstelling van de TVL in aanmerking voor de Eenmalige Opslag voor Annuleringskosten Reizen. De subsidie komt neer op een opslag van 3,4% op het vastelastenpercentage in de TVL. De extra subsidie bedraagt maximaal € 130.000.

Land- en tuinbouwbedrijven

Ondernemers in de land- en tuinbouwsector komen onder de derde en vierde openstelling in aanmerking voor een opslag van 21% boven op het vastelastenpercentage.

Aparte module voor de evenementenbranche

Ondernemers en toeleveranciers werkzaam in de evenementenbranche kunnen voor het eerste kwartaal van 2021 een subsidie aanvragen. Deze subsidie is gelijk aan 33,3% van het subsidiebedrag dat zij ontvingen onder de eerste openstelling. Ondernemers uit de evenementenbranche kunnen, mits zij aan de voorwaarden voldoen, vanaf 26 april 2021, 12.00 uur tot en met 26 mei 2021, 17.00 uur een aanvraag indienen.

Starters

Het kabinet komt met een aparte regeling voor starters, die zoveel mogelijk is gebaseerd op de TVL. Deze regeling zal gelden voor ondernemers die zijn gestart tussen 1 oktober 2019 en 30 juni 2020. De referentieperiode voor deze bedrijven zal het derde kwartaal van 2020 zijn en de regeling geldt voor zowel het eerste als het tweede kwartaal van 2021. Om overlap tussen de TVL en de startersregeling te voorkomen, kunnen ondernemers die zijn gestart tussen 1 oktober 2019 en 15 maart 2020 vanaf het tweede kwartaal 2021 waarschijnlijk alleen gebruikmaken van de startersregeling. De subsidie bedraagt maximaal € 124.999.

7. Samenloop met de NOW

De TVL-subsidie wordt voor NOW-doeleinden (Tijdelijke noodmaatregel overbrugging voor behoud van werkgelegenheid) beschouwd als omzet. Dit betekent dat de TVL-subsidie leidt tot een lagere NOW-subsidievaststelling. Om uitvoeringstechnische redenen acht het kabinet aanpassingen in de NOW niet opportuun, omdat de verwachting is dat de TVL er in slechts een beperkt aantal gevallen toe leidt dat ondernemers een deel van de ontvangen NOW-subsidie moeten terugbetalen.

Let op: naar de huidige inschattingen van het kabinet is er een groep van enkele honderden ondernemers die door de recente verruimingen van de TVL hun recht op de NOW verliezen. Voor enkele tientallen ondernemers kan dit tot gevolg hebben dat zij – in het geval zij de TVL-aanvraag doorzetten – per saldo minder steun zullen ontvangen. Het kabinet heeft de RVO, UWV en de Kamer van Koophandel verzocht om in de dienstverlening aan ondernemers extra aandacht aan dit risico te besteden. De RVO zal ondernemers voor wie dit het geval zou kunnen zijn hier actief over informeren bij de vaststellingsprocedure.

8. Staatssteun

Met het stijgen van de maximale subsidiebedragen naar € 550.000 dan wel € 600.000 per openstelling (exclusief mogelijke extra subsidies), is het reëel dat de maximale bedragen die ondernemingen mogen ontvangen op grond van het van toepassing zijnde staatssteunkader in beeld komen. Afhankelijk van de onderneming bedragen deze:

• € 270.000 (visserij- en aquacultuursector);
• € 225.000 (primaire productie van landbouwproducten);
• € 1.800.000 (overig).

Van belang is dat deze maximumbedragen gelden voor ondernemingen in de zin van het van toepassing zijnde staatssteunkader. Dit brengt mee dat ondernemingen binnen Nederland die een van de banden met elkaar onderhouden zoals hierboven vermeld bij de open bullets onder het kopje ‘Grote ondernemingen’ (zie paragraaf 2), worden aangemerkt als een onderneming (ook indien zij tot het mkb behoren).

Lex van Heijningen en Paul te Boekhorst