Brexit: never ending story - Part 10

Boris Johnson heeft als nieuwe Britse premier zijn regering gevormd en is nu ruim een maand aan de slag. Wat betekent de regering Johnson voor Brexit? En voor het bedrijfsleven? Leon Kanters, Brexit-expert en partner bij KPMG Meijburg & Co, licht de huidige situatie nader toe in zijn nieuwste blog.

Als het aan Johnson ligt verlaat het Verenigd Koninkrijk de Europese Unie hoe dan ook op 31 oktober 2019. Het liefst met een deal, maar anders zonder deal. Dit blijkt niet alleen maar verkiezingsretoriek te zijn, want bij iedere gelegenheid draagt de Britse regering dit ook uit. Zo meldde de BBC afgelopen week dat Johnson de Britse koningin verzocht om het Britse Lagerhuis te schorsen, zodat zijn kabinet beter in staat is de plannen uit te voeren.

De Britse regering eist dat het huidige Brexit-deal, dat door voormalig premier Theresa May was gesloten, wordt gewijzigd. De voorzitter van de Europese Raad, Donald Tusk, daarentegen is niet meer van plan te onderhandelen over dit verdrag.

Stevenen wij af op een harde Brexit op 31 oktober 2019?

Het heeft er alle schijn van, maar het blijft lastig om dit te voorspellen. Zo kunnen de Europese Unie en/of het Verenigd Koninkrijk tijdens de besprekingen in de komende weken alsnog water bij de wijn doen, waardoor er op het allerlaatste moment toch nog een deal ontstaat die voor beide partijen acceptabel is. Ook is het mogelijk dat het Britse parlement onder aanvoering van oppositieleider Jeremy Corbyn ingrijpt en een motie van wantrouwen aanneemt waardoor de regering van Boris Johnson valt en er nieuwe verkiezingen volgen.
Echter om een ‘no deal’ te vermijden moet er iets veranderen. Wie doet er water bij de wijn? Wie uit de eigen geledingen van de Conservatieve partij brengt de regering Johnson ten val en durft nieuwe verkiezingen aan? In de peilingen vóór het zomerreces stond de Conservatieve partij op groot verlies. Of Boris Johnson dat met zijn ‘recht-door-zee-koers’ zo snel kan wegwerken blijft de vraag. Hij heeft wel een grote aanhang.

In een van de eerste interviews in 2016 gaf Michel Barnier (EU) aan dat de kwestie Noord-Ierland wel eens de bananenschil van de onderhandelingen zou kunnen worden. Hij had het, zoals het nu uitziet, niet beter kunnen formuleren.

Bedrijfsleven en maatregelen

Wat gaan wij daar als bedrijfsleven van merken? Dat verschilt per bedrijfstak, maar ook per bedrijf. Gaat de voorspelde chaos daadwerkelijk ontstaan? Ik vermoed slechts deels.  
Er zijn ondertussen veel maatregelen genomen die dit moeten voorkomen. Zo ondertekende het Verenigd Koninkrijk begin dit jaar de regeling gemeenschappelijk douanevervoer, zoals die ook geldt in bijvoorbeeld Zwitserland. Hierdoor vinden er geen grensformaliteiten aan de fysieke buitengrens plaats. Export kan bijvoorbeeld in Eindhoven plaatsvinden en de opvolgende invoer in Manchester. Ook kunnen goederen bestemd voor bijvoorbeeld Dublin door het Verenigd Koninkrijk worden vervoerd zonder grensformaliteiten op het Britse vasteland.

Britse belastingdienst

Verder heeft de Britse regering al tal van maatregelen genomen die de invoer in het Verenigd Koninkrijk versoepelen. Zo heeft de Britse belastingdienst (HMRC) 145.000 BTW-geregistreerde bedrijven, die met de Europese Unie handel drijven, aangeschreven over vereenvoudigde invoerprocedures, ook wel bekend als TSP (Transitional Simplified Procedure). Deze bedrijven zijn geïnformeerd over de maatregelen die zij moeten nemen in het geval van een harde Brexit. Bedrijven die gebruik maken van TSP kunnen het eerste jaar na Brexit rekenen op sterk vereenvoudigde invoerprocedures. Aan de grens volstaat het gebruik van een vereenvoudigde aangifte en eventuele betaling van invoerrechten vindt dan achteraf plaats. Om voor deze regeling in aanmerking te komen moet het bedrijf wel in het Verenigd Koninkrijk zijn ingeschreven. Een Nederlandse onderneming komt hier dus niet zonder meer voor in aanmerking.

Nederlandse bedrijven kunnen zich bijvoorbeeld indirect laten vertegenwoordigen door een Brits bedrijf of zelf een onderneming registreren in het Verenigd Koninkrijk.
Bovendien kondigde het Verenigd Koninkrijk aan dat de meeste producten gedurende een jaar vrij van invoerrechten zullen zijn. Dit geldt niet voor alle sectoren. Auto’s zijn bijvoorbeeld uitgezonderd.

Aangifte invoer mag half jaar later

Uit deze Britse maatregelen blijkt dat de Britse regering bij invoer in het Verenigd Koninkrijk zo weinig mogelijk belemmeringen wil opleggen. De aangifte voor invoer kan zelfs een half jaar later worden ingediend. Echter er zal een moment komen – misschien wel over een paar jaar – dat HMRC (Britse belastingdienst) komt controleren. Wie heeft als importeur opgetreden? Heeft de importeur terecht gebruik gemaakt van de vereenvoudigde procedure, zoals TSP? Is de BTW bij invoer op de juiste wijze en door de juiste persoon afgedragen? Bestaat er nog wel recht op aftrek? Voor een Nederlandse of Europese onderneming is het zaak hier goed over na te denken. De douanerechten zijn weliswaar voor een belangrijk deel 0%, maar dat geldt niet voor de BTW.

EU biedt geen verspoepelingsmaatregelen

Aan de zijde van de Europese Unie zijn dit soort versoepelingsmaatregelen helaas niet aan de orde. Er is weliswaar een beperkt aantal maatregelen getroffen voor goederen die op het moment van Brexit in transitie zijn, maar in principe worden goederen uit het Verenigd Koninkrijk onmiddellijk na Brexit behandeld zoals goederen uit ieder ander land buiten de Europese Unie.
Gelet op het voorgaande heeft de Nederlandse overheid zich ook voorbereid en houdt het crisisteam de zaak angstvallig in de gaten om chaos te voorkomen.

Dit wil niet zeggen dat er geen vertragingen zullen zijn. Die zullen er ongetwijfeld komen. Ondanks alle voorbereidingen zullen veel ondernemers op het moment van Brexit onaangenaam verrast worden door alle formaliteiten die zij moeten verrichten. De chaos en tragiek van Brexit verwacht ik veel meer aan de kant van het bedrijfsleven dan bij de overheid. Talloze ondernemers zullen in hun handelen belemmerd worden, omdat zij niet beschikken over de juiste vergunningen, certificaten etc. Ook zal in veel gevallen de kosten hoger uitvallen dan gedacht. Wie is daarvoor verantwoordelijk: de exporterende partij uit het Verenigd Koninkrijk of de importeur in de Europese Unie? Het is daarom zaak dat uw onderneming alle handelsactiviteiten met het Verenigd Koninkrijk nog eens goed onderzoekt. Deze harde ‘no deal’-Brexitsituatie zal veel langer duren dan iedereen vermoedt.

Nieuw handelsakkoord met VK na Brexit

Zoals ik al vaker heb aangegeven in mijn eerdere blogs, zal het behoorlijk wat tijd vergen voordat er een nieuw handelsakkoord met het Verenigd Koninkrijk tot stand komt na Brexit. Ik heb het dan niet eens over mogelijke inhoudelijke geschillen. Zelfs als die terzijde worden geschoven gaat het op z’n minst maanden duren voordat er een nieuw akkoord is. Dit heeft te maken met de wijze waarop het onderhandelingsproces na Brexit moet plaatsvinden.

Tijdrovend proces

Artikel 218 VWEU (Verdrag betreft de werking van EU) bepaalt de route voor de Europese Unie om tot een handelsakkoord te komen met het Verenigd Koninkrijk en daar valt niet aan te tornen.
Een gekwalificeerde meerderheid van de Europese Raad dient in te stemmen met het nieuwe handelsakkoord met het Verenigd Koninkrijk. Dat vergt tijd. Verder kunnen de EU-lidstaten en het Europees Parlement het Europese Hof van Justitie om advies vragen. Ook dat advies vergt tijd. Wanneer er sprake is van een gemengde overeenkomst, dat wil zeggen een overeenkomst die deels ziet op bevoegdheden van de Europese Unie en deels op bevoegdheden van de lidstaten, dan wordt de overeenkomst niet alleen door de Europese Unie, maar ook door de individuele landen gesloten. Dit betekent dat niet alleen de Europese Raad, maar ook dat het Europese Parlement en de Nationale (regionale) parlementen zich hierover moeten buigen. Dit vergt weer veel tijd. Al met al een tijdrovend proces, dat zelfs met de beste wil van de wereld niet binnen enkele maanden wordt voltooid.

Brexit-herdenkingsmunt op 31 oktober 2019?

Als wij de Britse media mogen geloven wil de Britse regering op 31 oktober 2019 een 50 pence herdenkingsmunt uitgeven met de tekst: ‘Friendship with all nations’.
Ongetwijfeld zijn er partijen die munt (willen) slaan uit Brexit, maar voor de meeste bedrijven is Brexit veel meer een last worden dan een lust.
Om de kosten van Brexit niet al te zeer uit de pan te laten rijzen, adviseer ik u - mocht u dat al niet hebben gedaan - goed voor te bereiden op een harde ‘no deal’-Brexit. Dat is op dit moment de meest voor de hand liggende uitkomst van deze never ending story…

Informatie

Meer weten over wat de gevolgen van de Brexit voor uw business kunnen zijn? Wij hebben vijf concrete producten ontwikkeld om uw organisatie hierbij te helpen. Zie de folder. Of u wenst nader advies? Neem gerust contact op met Leon Kanters of andere specialisten van het Brexit-team. Of wenst u liever dat wij geheel vrijblijvend met u contact opnemen? U kunt dan uw contactgegevens naar ons mailen via deze link. 

Brexit-seminar 3 oktober a.s.

Veel Nederlandse ondernemers nemen nog steeds een afwachtende houding aan en stellen maatregelen uit totdat duidelijk is of er al dan niet een deal komt. Maar is dat wel een verantwoorde keuze en is het niet beter om over te gaan tot actie?! Om die reden organiseren VNO-NCW, NBCC, KPMG en KPMG Meijburg & Co op donderdag 3 oktober een Brexit-seminar bij KPMG in Amstelveen waarbij deskundigen vanuit het bedrijfsleven, de belangenorganisaties en overheden hun mening met u delen. Geïnteresseerd? U kunt zich alvast hiervoor opgeven via: brexit@kpmg.nl. U ontvangt dan t.z.t. een uitnodiging met het programma.