Brexit: ‘Een slechte klucht waarbij je niet mag weglopen…’

‘Het volgen van de ontwikkelingen met betrekking tot Brexit, is als verplicht kijken naar een slechte klucht waarbij je niet mag weglopen…’, typeerde een klant onlangs. Robert-Jan de Wit, Brexit-expert en senior tax manager van KPMG Meijburg & Co, licht de huidige status van Brexit toe.

Stand van zaken

De Brexit is uitgesteld tot 12 april a.s. en May zoekt steun bij Labour-leider Jeremy Corbyn voor een zachte Brexit. May wil nu een uitstel tot 30 juni a.s. en is van plan op 10 april a.s. haar voorstel te presenteren aan de overige EU-regeringsleiders tijdens een ingelaste Europese top. 
Jean-Claude Juncker van de EU gaf reeds aan dat 12 april een harde deadline is. De EU houdt ernstig rekening met een ‘no-deal’. Dit scenario wordt steeds waarschijnlijker en de EU geeft aan voorbereid te zijn op een ‘no-deal’. Bij een ‘no-deal’ gelden de voordelen van het voorgestelde uittredingsakkoord en de transitieperiode niet meer voor het Verenigd Koninkrijk.
 

‘No deal’

Hoe waarschijnlijk is het ‘no-deal’-scenario? Immers, het Britse Lagerhuis heeft via stemming aangegeven niet de EU te verlaten zonder een uittredingsakkoord. Tevens geeft May stellig aan een nieuw uittredingsakkoord te presenteren op 10 april. Het speelveld is sinds dinsdag 2 april wederom veranderd. Het is maar de vraag of May in staat is om voor 10 april tot een ‘polder-uittredingsakkoord’ te komen met Labour dat eveneens aanvaardbaar is voor de EU. Mocht dit niet lukken dan is het niet uitgesloten dat tijdens de EU-top toch besloten wordt de Brexit langer uit te stellen. Vandaag opperde Tusk, EU-president, om het VK een flexibele uitstel te verlenen van maximaal 12 maanden. Een mogelijk obstakel voor de Britten in dit scenario zijn de Europese verkiezingen op 23 mei a.s. waaraan zij dan deel moeten nemen. Eveneens moeten zij blijven bijdragen aan de EU gedurende de uitstelperiode. Voor de harde Brexiteers is een lang uitstel niet interessant, omdat de kans op afstel dan meer toeneemt. Want bij een lang uitstel kan het politieke landschap in het VK verschuiven.

Zoals wij in onze Brexit-blog van 26 maart schreven zijn er nauwelijks steekhoudende argumenten te bedenken waarom een vertrek van het VK uit de Europese Unie een goed idee is. Toch is het scenario dat het VK eenzijdig het artikel 50-verzoek (vertrek uit EU) intrekt op dit moment het minst voor de hand liggend. Hoewel 12 april steeds dichterbij komt, blijft het tot de laatste minuut onzeker welk scenario zich gaat ontvouwen. Een zachte Brexit of toch ‘no deal’? Of van Brexit naar flexit? En als men tot een deal komt, dan pas beginnen de echte onderhandelingen over de toekomstige relatie tussen de EU en het VK.
 

Verdrag sociale zekerheid Nederland - Verenigd Koninkrijk

Een ander punt dat tot de dag van vandaag onzeker blijft is de status van het bilaterale verdrag (hierna: Verdrag) inzake de sociale zekerheid tussen Nederland en het VK. In onze blog van 11 februari vroegen wij reeds aandacht hiervoor. De Nederlandse overheid vindt dat bij een Brexit het Verdrag niet van toepassing is. De reden hiervoor is dat het Verdrag destijds niet was gesloten met het oog op toepassing op een uitgebreide groep van personen (o.a. expats, werknemers en zelfstandigen), die momenteel onder de EU sociale zekerheidswetgeving vallen (EU Verordening 883/2004). Het Verdrag was juist bedoeld voor personen die niet onder deze EU Verordening vallen. Daarnaast geeft de Nederlandse overheid aan dat in afstemming met de Europese Commissie bekeken moet worden wat de mogelijkheden zijn voor bilaterale, operationele afspraken met het VK. 

Het standpunt van de Nederlandse overheid zorgt voor bezorgdheid onder het Nederlandse bedrijfsleven. Op de websites van onder andere de Belastingdienst en Sociale Verzekeringsbank (SVB) wordt namelijk actief gewaarschuwd dat het mogelijk is, dat bij grensoverschrijdende arbeid tussen Nederland en het VK, iemand na de Brexit dubbel sociaal verzekerd is (dubbele premieplicht) of helemaal niet verzekerd is. De SVB geeft in de praktijk op dit moment helemaal geen verklaringen van toepasselijke sociale zekerheid af (A1-verklaring) in relatie tot het VK. 

Wij zijn van mening dat het Verdrag van toepassing blijft totdat het officieel is beëindigd. Hiervoor geldt een opzegtermijn van zes maanden. Op basis van het international verdragenrecht (Verdrag van Wenen) kan een wezenlijke verandering van de omstandigheden, zoals de Nederlandse overheid stelt, een reden zijn voor het beëindigen van het Verdrag. De Brexit geldt wellicht als een legitieme verandering van de omstandigheden. Dit betekent echter niet, dat de opzegtermijn van zes maanden van het Verdrag niet in acht genomen moet worden. Het Verdrag moest eigenlijk dus uiterlijk eind september 2018 opgezegd worden om per 30 maart 2019 te stoppen. Onder het Verdrag ontstane rechten moeten in een dergelijk geval gehonoreerd blijven, tenzij er een nieuw Verdrag wordt afgesloten, waarin het anders wordt geregeld.
 

Verdrag (nog) niet opgezegd

Naar ons weten is het Verdrag niet opgezegd door de Nederlandse overheid. Een letterlijke lezing van het Verdrag brengt met zich mee dat het Verdrag van toepassing is op personen, die voor de Brexit onder bovenstaande EU Verordening vallen. Een beroep op het Verdrag is dus mogelijk. Wij hebben de Nederlandse overheid afgelopen maandag om een nadere toelichting gevraagd en hopen op een snelle respons gezien de urgentie.

Al met al blijft het spannend en onzeker tot de laatste minuut! Brexit: the never ending story…  
 

Informatie

Meer weten over wat de gevolgen van de Brexit voor uw business kunnen zijn? Wij hebben vijf concrete producten ontwikkeld om uw organisatie hierbij te helpen. Zie onze folder. Of neemt u gerust contact op met Robert-Jan de Wit, Robert van der Jagt, Leon Kanters of andere specialisten van ons Brexit-team.