Belastingmoraal: kan alles wat mag?

Belastingen staan volop in de schijnwerpers. Problemen met toeslagen, multinationals die te weinig (vennootschaps)belasting zouden betalen, rijke particulieren die giften aftrekken, allemaal zaken die in de publieke belangstelling staan. Ook binnen familiebedrijven speelt deze discussie en realiseert men zich dat niet alles wat mag (lees: niet illegaal is) ook gewenst, of zelfs verstandig is. Dat de grenzen daarbij niet altijd even duidelijk zijn volgt uit de volgende praktijkvoorbeelden.

Verstandig: vermogen in een tijdelijke bv

Een familie heeft belangen in bedrijven verkocht en heeft daardoor een fors box III vermogen. Besloten wordt om dit vermogen tijdelijk in een bv onder te brengen om zo heffing in box III te voorkomen. Uiteraard wordt de spaarrente in de bv belast met vennootschapsbelasting en bij uitkering met aanmerkelijk belang heffing. De totale belastingdruk op de spaarrente komt dan uiteindelijk neer op ongeveer 40%. Dit is volledig legaal en zelfs door de staatssecretaris van Financiën in de Tweede Kamer genoemd als mogelijkheid. Toch is ook dit een vorm van belastingontwijking (= niet ontduiking), er wordt immers een bv opgericht met als enig doel de box III heffing te ontlopen. Gezien de breed gedragen publieke verontwaardiging over de veel te hoge box III heffing voelen weinig mensen zich echter beschroomd om dit te doen.

Scherp: vermogen onderbrengen in een VBI

Zelfde voorbeeld maar nu wordt het geld niet in een eigen bv gestopt maar wordt er een VBI (vrijgestelde beleggingsinstelling) opgericht. Een normale Nederlandse nv, die onder bepaalde voorwaarden is vrijgesteld van de vennootschapsbelasting. Het spaargeld wordt in de VBI ingebracht en jaarlijks wordt over het rendement aanmerkelijk belang heffing betaald (nu nog 25%). Daarbij moet jaarlijks minstens 5.6% rendement worden aangegeven (of het hogere daadwerkelijke rendement). Dit doet mogelijk al wat wenkbrauwen fronsen links (vooral) en rechts. Maar de VBI is toch echt door de Nederlandse wetgever (Tweede Kamer) in het leven geroepen en kan zodoende op deze manier gebruikt worden.

Brutaal: vermogen onderbrengen op de Kaaimaneilanden

Zelfde voorbeeld maar nu wordt een Ltd op de Kaaimaneilanden opgericht. Gevolg is wederom geen box III heffing maar nu wordt (net als bij de VBI) ook de vennootschapsbelasting over de rente bespaard. Wel zal jaarlijks de aanmerkelijk belang heffing worden afgerekend waardoor de belasting over de spaarrente daalt naar 25%. Ook hierbij moet jaarlijks in ieder geval 5.6% rendement aangegeven worden (of het hogere daadwerkelijke rendement). De uiteindelijke belastingdruk is precies hetzelfde als bij de VBI. Maar nu gaan de tenen toch wel krommen…een belastingparadijs kan namelijk echt niet. Dus hoewel legaal zullen veel mensen dit toch niet (meer?) willen. Dit nog los van alle kosten en gedoe die een dergelijke structuur met zich mee zal brengen met daarbij het risico dat je nog een keer op de voorpagina van de krant eindigt.

Fiscale uitkomst minder belangrijk dan de reis

Blijkbaar is de fiscale uitkomst voor ons fiscale morele kompas minder van belang dan de weg ernaartoe. De belastingdruk van de VBI en de Kaaiman structuur zijn in feite exact hetzelfde. Uiteindelijk is dit een individuele afweging waarbij ieder voor zich moet bepalen wat nog wel goed voelt en wat niet. Daarbij lijkt het voorkomen van box III heffing geaccepteerd te zijn, het gebruik van de VBI op het randje te zijn en de Kaaiman vennootschap ver over de schreef. Daarbij spelen uiteraard maatschappelijke ontwikkelingen een duidelijke rol. Werd vroeger schouderophalend aangenomen dat iedere middenstander er een bankrekening in Luxemburg op na hield voor zijn of haar zwarte omzet, is dat tegenwoordig toch echt keiharde fraude in de ogen van de meeste mensen. En dat is niet omdat de wet is veranderd, fraude is het altijd al geweest…