Belastingdienst komt met handreiking interpretatie begrip ‘regeling voor vervroegde uittreding’

Het Centraal Aanspreekpunt Pensioenen van de Belastingdienst heeft op 28 december 2018 een handreiking over regelingen voor vervroegde uittreding (RVU’s) uitgebracht, naar aanleiding van rechtspraak van de Hoge Raad.

Sinds 1 januari 2006 wordt een eindheffing (‘strafheffing’) opgelegd als met name oudere werknemers uit dienst gaan met een vertrekregeling die erop gericht is om te voorzien in het verlies van arbeidsinkomen van de werknemer tot de pensioeningangsdatum (een RVU). Diezelfde sanctie kan intreden als het pensioen eerder ingaat en dit vervolgens wordt aangevuld. Het tarief bedraagt 52% (tot 1 januari 2010 was dat 26%).

Hoge Raad: objectieve voorwaarden en kenmerken

De Belastingdienst heeft in het verleden diverse standpunten ingenomen over de RVU die in de praktijk niet werkbaar waren. Dit is inmiddels uitgeprocedeerd tot en met de Hoge Raad. Die heeft de Belastingdienst grotendeels in het ongelijk gesteld en concreet het volgende beslist.

Aan de hand van de objectieve voorwaarden en kenmerken van de vertrekregeling moet worden beoordeeld of sprake is van een RVU. De subjectieve bedoelingen van werkgever en werknemer zijn niet relevant. Het feitelijk gebruik dat achteraf van de regeling blijkt te zijn gemaakt is evenmin een criterium. De Belastingdienst is verplicht om desgevraagd van tevoren uitsluitsel te geven of sprake is van een RVU of niet. Is sprake van niet-leeftijdsgerelateerd ontslag, dan is geen sprake van een RVU. Als eenmaal vaststaat dat geen sprake is van een RVU, dan verandert de wijze waarop de ontslagvergoeding wordt aangewend daaraan niets. Dit geldt ongeacht de hoogte van de uitkering!

Handreiking Belastingdienst

Naar aanleiding van de rechtspraak van de Hoge Raad heeft de Belastingdienst eind 2018 een drietal beleidsbesluiten ingetrokken: die van 26 mei 2005, 28 december 2005 en 18 december 2013. Het beleid dat in die besluiten was neergelegd wordt echter niet geheel verlaten, want dit is deels geherintroduceerd via de handreiking.

Het begrip ‘RVU’ is heel ruim, potentieel kan alles wat geen pensioen in de zin van de Pensioenwet is hieronder vallen: eenmalige uitkeringen (‘gouden handdruk’), periodieke uitkeringen, omslaggefinancierde VUT-regelingen oude stijl, non-activiteitsregelingen en alle andere regelingen die ten doel hebben oudere werknemers vervroegd te laten stoppen met werken. Zeker bij collectief ontslag kan het gaan om forse bedragen, maar ook in individuele gevallen kan strafheffing aan de orde komen.

Iedere werkgever die een reorganisatie overweegt waarbij werknemers zullen afvloeien of die in de nabije toekomst (ook) oudere werknemers wil ontslaan doet er goed aan om zich te laten informeren: welke criteria hanteert de Belastingdienst voor de beoordeling nog steeds en welke niet meer? Hetzelfde geldt voor de werkgever die in het verleden nul op het rekest heeft gekregen en graag alsnog uitsluitsel wil verkrijgen. Wie in een lopende discussie met de Belastingdienst verzeild is geraakt, doet er helemaal goed aan snel contact op te nemen met zijn belastingadviseur!